Frans wijnetiketten kunnen ongelooflijk verwarrend zijn. De etiketten geven aan in welke regio een wijn is geproduceerd, maar niet altijd de gebruikte druiven. De woorden “Grand” en “Premier” worden bijvoorbeeld veel gebruikt, maar toch eerste betekent eerst in het Frans, hoog verschijnt meestal op de betere wijn. En dan is er het woord 'cru' dat verschillende betekenissen aanneemt in verschillende Franse wijnregio's.

Cru vertaalt naar 'groei'. Meer precies, het verwijst naar een geweldige of superieure teeltlocatie of wijngaard, een concept dat verband houdt met het Franse begrip terroir. Bodem, klimaat, hoogte, aspect en de juiste variëteit creëren een synergie die als cru wordt erkend. Hoewel de term in heel Frankrijk wordt gebruikt, wordt hij niet altijd op dezelfde manier toegepast. Het concept wordt ook gebruikt in landen als Duitsland en Italië, zij het met subtiele verschillen en implicaties.

Hier is een kijkje hoe het woord cru wordt gebruikt in Frankrijk, Duitsland en Italië.

De 12e-eeuwse monnik begon wijngaarden te classificeren in de Côte d’Or / Getty in de Bourgogne

Crus in Frankrijk

Bourgondië

Bourgondië kan een complexe regio zijn om te begrijpen. Toch is het classificatiesysteem relatief eenvoudig. Grand Cru is de tophond, terwijl het niveau er net onder Premier Cru wordt genoemd.

Een cru in Bourgondië duidt een wijngaard van hoge kwaliteit aan. Vaak worden ze opgesplitst in percelen die eigendom zijn van verschillende wijnmakerijen of landgoederen. Deze classificaties zijn gebaseerd op waarnemingen die begonnen met 12e-eeuwse cisterciënzers en benedictijnen monniken in de Côte d'Or. Elke wijngaard in Bourgondië wordt in deze hiërarchie ingedeeld. Grand Cru staat bovenaan de piramide, gevolgd door Premier Cru, de “dorpswijnen”, met onderaan de generieke categorie Bourgogne.

De Cru-hiërarchie van Bourgondië
• Grand cru
• Premier Cru
• 'Village' -wijnen
• Bourgogne

Elk van de 33 Grand Crus is zijn eigen benaming, en alleen Pinot Noir of Chardonnay worden binnen hun grenzen gekweekt. Zeer weinig benamingen laten beide toe. Premier Cru-wijnen zijn minder duur en vaak een betere prijs, hoewel hun potentieel voor veroudering op de lange termijn doorgaans minder is.

Chablis heeft, uniek, één Grand Cru-appellatie die zeven wijngaarden omvat. De zeven locaties hebben een gunstige ligging op het zuidwesten die de druiven helpen rijpen en uitkijken over de stad Chablis. Premier Cru is de categorie er net onder.

Bordeaux

In Bordeaux , cru wordt heel anders toegepast. Grand Cru Classé is het bekendste kwaliteitsclassificatiesysteem en is eerder gebonden aan een specifiek kasteel of landgoed dan aan een aangrenzende wijngaard. Het werd opgericht in 1855 en omvat alleen kastelen op de linkeroever in Médoc, Graves en Sauternes, gerangschikt van eerste tot vijfde groei, op basis van hun waarde op dat moment. De eerste gezwellen worden premiers crus genoemd, terwijl de tweede tot en met vijfde groei crus crus classés worden genoemd.

Op de rechteroever. Pomerol is niet geclassificeerd. Maar Saint-Émilion zorgt voor genoeg verwarring voor beide.

St.-Émilion heeft twee op chateaus gebaseerde kwaliteitsclassificaties, hoewel het een aparte derde categorie toevoegt. Bovenaan de kwaliteitspiramide staat Premier Grands Crus Classés, waarvan er 18 zijn, gevolgd door Grands Crus Classés met 64 chateaus. De derde categorie van de appellatie is niet gebonden aan een specifiek ‘geclassificeerd’ kasteel of geografische subzone. Wijnen met het label 'St.-Émilion Grand Cru' hebben alleen strengere productieregels.

De Médoc-wijnmakers zijn het echte gezicht van Bordeaux

De crus in de rest van Frankrijk

Elzas past de term Grand Cru op soortgelijke wijze toe op Bourgondië. Eenenvijftig wijngaarden zijn aangewezen als superieur, of Grand Cru, en wijn van die locaties kan de term op het etiket gebruiken. Er is een ongelooflijke diversiteit in Elzasser Grand Cru-wijnen, met vier druiven die zijn goedgekeurd voor gebruik, evenals verschillende bodems en aspecten.

Niet ver van Bourgondië zit Beaujolais , Het hoofdkantoor van Gamay in Frankrijk. Daar wordt cru niet toegepast op wijngaarden, maar op dorpen. Er zijn 10 dorpen, zoals de bekende Morgon en Fleurie. Wijnen die uit deze dorpen worden geproduceerd, worden Cru Beaujolais genoemd.

Net als bij Beaujolais, Champagne classificeert hele dorpen als Grand Cru- of Premier Cru-bronnen voor fruit. Gebeld vintage schaal , of 'ladder van de groei', hebben de Champenois in het begin van de 20e eeuw het systeem opgezet om druivenprijzen vast te stellen voor zowel boeren als kopers bij Champagnehuizen.

Elke oogst wordt een prijs bepaald. Een teler met land in een van de Grand Cru-dorpen van Champagne ontvangt 100% van de prijs. Fruit uit premier cru-dorpen verdient 90% tot 99%, terwijl de rest 80% tot 89% ontvangt. Tegenwoordig zijn er 17 grand cru-dorpen waaronder Aÿ, Bouzy, Cramant en Oger.

De rivier de Moezel in Duitsland / Getty

Crus in Duitsland en Italië

Het idee van een speciale site die superieur is aan die eromheen, reikt tot de Romeinse tijd. Wijnpersen gevonden op herstelde archeologische vindplaatsen in de Moezelvallei sluiten aan bij percelen die tegenwoordig superieur worden geacht.

In Duitsland , de Vereniging van Duitse Prädikatsweingüter (VDP) , een vereniging van elite Duitse wijndomeinen, heeft een eigen classificatiesysteem voor wijngaarden, vergelijkbaar met Bourgondië. De bovenste laag is VDP.Grosse Lage (grand cru) en vervolgens VDP. Erste Lage (premier cru), VDP.Ortswein (dorp) en VDP.Gutswein (regionaal).

In Italië streven een paar regio's ernaar crus te definiëren, maar Piemonte en Sicilië zijn bekendere voorbeelden. In Piemonte, Barolo en Barbaresco hebben hun grand crus geografisch in kaart gebracht, en die wijngaardafbakeningen maken deel uit van de statuten van hun Benaming van oorsprong en gegarandeerd (DOCG's).

Producenten in Sicilië Etna DOC brengen crus in kaart die oude lavastromen volgen, en de daaruit voortvloeiende veranderingen in bodem en hoogte, langs de Etna. De regio is pas onlangs gerevitaliseerd voor het maken van fijne wijn, dus het kan enige tijd duren voordat er een officiële afbakening plaatsvindt.