Bier wordt al lang geassocieerd met de Tsjechische Republiek . Maar ook wijn staat hier centraal, met een industrie waarvan de geschiedenis eeuwen teruggaat. Waarom is het niet beter bekend?

Kortom, de jaren die het land dat voorheen bekend stond als Tsjechoslowakije achter het IJzeren Gordijn doorbrachten, waren verwoestend voor de wijnindustrie. Sinds het begin van de jaren negentig zijn de zaken echter veranderd, en sindsdien is de wijnproductie van het land steeds indrukwekkender geworden, zowel in kwaliteit als in kwantiteit.

Hier is een duik voor beginners in het Tsjechische wijnlandschap en waarom het jouw aandacht verdient.

Dit vind je misschien ook leuk: Hoe de val van de Sovjet-Unie de wijn voor altijd veranderde

Geografie

Tsjechië is een heuvelachtig, geheel door land omgeven land, geclassificeerd als een vochtige continentale klimaatzone, relatief vergelijkbaar met die van New York Vingermeren regio. Typisch zijn de Tsjechische zomers warm en enigszins regenachtig, terwijl de winters koud zijn en meestal wat sneeuw met zich meebrengen. Hoewel het land geen zeeën of oceanen heeft, heeft het land wel een aantal meren en rivieren, met name de Moldau.

Mojmír Baroň, hoogleraar wijnbouw aan de Mendel Universiteit in Brno, legt uit dat “de bodemgesteldheid op Tsjechisch grondgebied zeer divers is – van vulkanisch in Bohemen in het westen tot Moravië in het oosten met tufsteen en zandsteen.” Traditionele kalksteen kan ook worden gevonden, evenals löss-leem met klei, vooral in Moravië .

Kalksteenafzettingen is ook te vinden in de regio Palava, een beschermd natuurgebied in de regio Zuid-Moravië aan de Oostenrijkse grens. De kalksteen geeft veel wijnen uit deze zone een speciale “zoute en minerale” essentie die voor een onderscheidende smaak zorgt, zegt wijnmaker Dominika Černohorská, eigenaar van de wijngaard Buiten in Pavlov.

Zoals bij veel wijnregio’s over de hele wereld het geval is, klimaatverandering heeft de afgelopen jaren zwaar gewogen op de Tsjechische wijnbouw en wijnbereiding. De toenemende droogte stelt wijnmakers voor uitdagingen, vooral degenen die met jonge wijnstokken werken. Maar zelfs oudere wijnstokken worden getroffen, wat vaak tot kleinere oogsten leidt.

Dit vind je misschien ook leuk: Terwijl de klimaatverandering de temperatuur doet stijgen, stijgen de wijnmakers hoger

Ook problematisch zijn de stijgende gemiddelde temperaturen in de afgelopen tien jaar, die hebben geresulteerd in hogere suikerniveaus in druiven die voor wijn worden gebruikt. Het opwarmende klimaat “brengt nieuwe uitdagingen met zich mee op het gebied van de wijnbouw en de wijnbouw die het hoofd moeten worden geboden”, aldus een studie uit 2021, gepubliceerd in het peer-reviewed tijdschrift Duurzaamheid . Dit geldt vooral voor de witte druiven uit het koude klimaat die al lang worden verbouwd in de belangrijkste wijnbouwgebieden van het land.

Deze veranderingen kunnen echter een zilveren randje hebben: een ander onderzoek, afgelopen zomer gepubliceerd in Hellion , concludeert dat dit “waarschijnlijk zal leiden tot een toename van de teeltoppervlakten, vooral ten gunste van wijnstokvariëteiten die geschikt zijn voor de productie van rode of roséwijnen.”

Geschiedenis

Andrea Kotašková, een Tsjechische wijnexpert en exploitant van Wijnreizen in het Tsjechisch , wijst erop dat Praag eeuwenlang ‘in feite beroemd was als wijnstad in heel Europa – en tot op de dag van vandaag is het een van de zeldzame hoofdsteden op het continent die over zijn eigen wijngaarden kan bogen.’

In feite had heel wat nu Tsjechië is een bekende, levendige wijnindustrie. Historisch bekend als Bohemen, werd het in het jaar 1001 onderdeel van het Heilige Roomse Rijk. Karel IV, de beroemde 14e-eeuwse keizer, was zo gepassioneerd door de drank dat hij talloze wijngaarden in en rond Praag bouwde. Edelen en kloosters plantten druiven in heel Bohemen en Moravië en maakten hun eigen wijnen.

Maar verschillende factoren brachten de wijncultuur in de regio in wanhoop. De eerste gebeurtenis was de Dertigjarige Oorlog, die duurde van 1618 tot 1648 en een uitgebreide verwoesting van de wijngaarden veroorzaakte, hoewel velen opnieuw werden aangeplant. Het volgende was een phylloxera plaag die duurde van 1890 tot 1902, waarbij de wijnstokken werden gedecimeerd. Er werden ongediertebestendige druiven herplant, maar de schade aan de sector was grotendeels al aangericht. Slechts enkele decennia later bracht de Tweede Wereldoorlog nog meer verwoestingen met zich mee.

Maar misschien kwam de ergste klap voor de Tsjechische wijn na de oorlog het communisme overspoelde de regio . Traditionele wijnlanden en wijngaarden werden van hun oorspronkelijke eigenaren in beslag genomen, en veel kennis over de wijnbouw ging verloren. Wijngaarden werden vaak gedegradeerd om te opereren in de stijl van gemeenschappelijke boerderijen met een productie van slechte kwaliteit. Wijn zelf werd gepositioneerd als een burgerlijke drank, waarbij bier de voorkeur kreeg van een proletarische status, aangezien het goedkoper en gemakkelijker te produceren was.

Gelukkig zijn de zaken veranderd sinds de communistische staat Tsjechoslowakije in 1992 werd ontbonden en de democratische Tsjechische Republiek ontstond. Grotendeels dankzij overheidssubsidies heeft het land een hernieuwde belangstelling ervaren voor de wijnbouw en de terugkeer van wijngaarden naar historische wijnlanden. Alles bij elkaar heeft de Tsjechische wijnindustrie langzaamaan een deel van haar erfgoed en bekendheid teruggewonnen.

Unieke Tsjechische wijntradities

Een jonge zoete wijn gemaakt van vers geperst, met gist gefermenteerd druivensap, bekend als Federweisser, is populair in heel continentaal Europa. In Tsjechië staat het bekend als boerka en is vooral licht op de alcohol met slechts 4% alcohol. De wijn is over het algemeen één keer per jaar verkrijgbaar, meestal halverwege de herfst.

Helaas voor burčák-liefhebbers buiten het land moet men naar Tsjechië reizen om ervan te genieten. Export is ten strengste verboden omdat de bovenkant van burčák-flessen gaten bevat waardoor gas kan ontsnappen, wat kan leiden tot morsen of zelfs explosies bij transport over lange afstanden.

Een andere opmerkelijke Tsjechische traditie is Sint-Maartenswijn, wat zich vertaalt naar ' Sint-Maartenswijn .” Zoals de naam al doet vermoeden, eert de wijn Sint-Maartensdag in de late herfst, wat historisch gezien ongeveer de datum is waarop het landbouwjaar eindigde en de druiven werden gefermenteerd. Traditioneel werden de flessen Sint-Maartenswijn om 11.00 uur geopend. op 11 november.

De wijn, die zowel rood als wit kan zijn, moet strenge inspecties doorstaan en gemaakt zijn van in Tsjechië geteelde druiven van de Müller Thurgau De variëteiten Veltlínské, Muscat Moravský, Blue Portugal, St. Lawrence of Zweigeltrebe. Bovendien moeten de flessen de afbeelding van Sint-Maarten op een wit paard en de vintage-datum op de hals dragen.

Appellations

Tsjechië is een klein land met twee belangrijke wijngebieden: Moravië en Bohemen. Moravië verbouwt het merendeel van de Tsjechische wijnen (96%) en beschikt in totaal over 18.189 hectare wijngaarden. Binnen Moravië is Mikulovská de grootste subregio, en binnen Bohemen Mělník.

Druiven om te weten

Twee derde van de in Tsjechië geproduceerde wijnen zijn witte wijnen. De peperige, droge Veltlínske zelene (Grüner Veltliner) heeft het grootste aantal hectares van het land. Andere belangrijke witte druiven zijn de bloemige en lichtgewicht Müller-Thurgau; complexe en geroosterde Ryzlink (Riesling); en de honing-citrus Ryzlink vlašský ( Welschriesling ).

Als het gaat om de rode wijnen, die vrijwel uitsluitend in Moravië worden geteeld, lopen de bessen-voorwaartse Frankovka (Blaufränkisch) en de aromatische, zijdeachtige Svatovavřinecké (St. Laurent) voorop.

Uniek aan Tsjechische wijnen is Cabernet Moravië , een hybride druif gemaakt van Zweigelt En Cabernet Frank met tonen van zwarte bessen.

Dit vind je misschien ook leuk: Deze best scorende wijnen zijn allemaal minder dan $ 30

De huidige staat van de industrie

Tegenwoordig speelt toerisme een beslissende rol in de groei en populariteit van de Tsjechische wijnindustrie. Het is vooral duidelijk zichtbaar in het gedrag van bezoekers Duitsland , waarmee Tsjechië een grens deelt.

Michael Kruger is de eigenaar van Wijn zeeman , dat Tsjechische, Slowaakse en Hongaarse wijnen naar Duitsland importeert. Hij merkt op dat Duitse toeristen, deels als gevolg van de inflatie en de hogere kosten van levensonderhoud, er vaker voor kiezen om de grens met Tsjechië over te steken, wat op zijn beurt de vraag naar Tsjechische wijn heeft doen toenemen.

“Ze willen wijnen bestellen die ze daar lekker vonden”, zegt Krüger.

Bovendien ontvangt de Tsjechische wijnindustrie overheidssubsidies van de Europese Unie en de Tsjechische overheid, wat de wijnproductie de afgelopen decennia heeft helpen groeien. Dit verhoogde niveau van steun heeft geresulteerd in een veel groter aantal jongere Tsjechen die betrokken zijn bij de wijnhandel, wat de toekomst ervan verder helpt verzekeren. Het heeft ook bijgedragen aan het stimuleren van innovatie zoals de Levendige wijngaarden project, dat biodiversiteit en polycultuur onder kleine wijnhuizen stimuleert.

Al met al is het duidelijk dat het drinken van wijn in het land in populariteit is toegenomen sinds de dagen van het communisme. Er wordt geschat dat de industrie het equivalent van $584,1 miljoen in 2024 en met 3,5% groeien tot 2028. In feite in termen van liter geproduceerd per hoofd van de bevolking Tsjechië ligt voor op Duitsland en Kroatië.

Dit vind je misschien ook leuk: De opkomst van alpenwijn

De lokale bevolking kan er geen genoeg van krijgen: “De gemiddelde jaarlijkse productie van 0,6 miljoen hectoliter is niet genoeg om te voldoen aan de binnenlandse consumptie van ongeveer 23 hl per volwassene per jaar – iets hoger dan die van Groot-Brittannië”, schrijft wijnmeester Julia Harding. Jancisrobinson.com .

Het is denkbaar dat dit, althans gedeeltelijk, te danken is aan de verbeterde kwaliteit van Tsjechische wijn. Professor Mojmír Baroň is het ermee eens dat het gebied van de wijnbouw en de wijnbereiding “de afgelopen dertig jaar in Tsjechië ongelooflijk is verbeterd.”

Externe krachten, zoals Covid en de oorlog in Oekraïne, hebben de afgelopen jaren echter geleid tot een vermindering van de overheidssubsidies. Ondanks deze problemen is de toekomst van Tsjechische wijn veelbelovend. Ten eerste is het wijntoerisme in opkomst – een goede zaak omdat, zoals Harding schrijft, “er zo weinig Tsjechische wijn wordt geëxporteerd.”

Het feit dat veel Tsjechen in de wijnindustrie jong en enthousiast zijn, is een goed voorteken voor innovatie en creativiteit. Laten we duimen dat dit zich de komende jaren zal vertalen in een grotere beschikbaarheid van Tsjechische wijn over de hele wereld, en hopelijk ook in uw plaatselijke wijnwinkel.